Apèsi sou sijè a
Pifò moun konnen polisyon lè deyò a ka gen enpak sou sante yo, men polisyon lè andedan kay la kapab genyen tou efè enpòtan ak danjere pou sante. Etid EPA yo sou ekspozisyon moun a polisyon lè yo endike ke nivo polisyon andedan kay la ka de a senk fwa — e pafwa plis pase 100 fwa — pi wo pase nivo deyò yo.1 Nivo polisyon lè andedan kay sa yo patikilyèman enkyete, paske pifò moun pase anviwon 90 pousan nan tan yo andedan kay la. Pou rezon gid sa a, definisyon bon jesyon kalite lè andedan kay la (IAQ) gen ladan l:
- Kontwòl polyan ki nan lè a;
- Entwodiksyon ak distribisyon lè deyò adekwa; epi
- Mentni tanperati ak imidite relatif akseptab
Pa gen dwa neglije tanperati ak imidite, paske enkyetid konfò tèmik yo se baz anpil plent sou "move kalite lè". Anplis de sa, tanperati ak imidite se pami anpil faktè ki afekte nivo kontaminan andedan kay la.
Yo ta dwe konsidere tou sous lè deyò yo piske lè deyò antre nan bilding lekòl yo atravè fenèt, pòt ak sistèm vantilasyon. Kidonk, aktivite transpò ak antretyen teren yo vin faktè ki afekte nivo polisyon andedan kay la ansanm ak kalite lè deyò sou teren lekòl yo.
Poukisa IAQ enpòtan?
Nan dènye ane sa yo, etid konparatif sou risk ke Konsèy Konsiltatif Syantifik EPA a (SAB) te fè yo te toujou klase polisyon lè andedan kay la pami senk pi gwo risk anviwònman pou sante piblik la. Bon IAQ se yon eleman enpòtan nan yon anviwònman andedan kay ki an sante, epi li ka ede lekòl yo atenn objektif prensipal yo ki se edike timoun yo.
Si ou pa anpeche oswa pa reyaji rapidman a pwoblèm IAQ, sa ka ogmante efè sante elèv yo ak anplwaye yo a kout tèm ak alontèm, tankou:
- Tous;
- Iritasyon nan je;
- Maltèt;
- Reyaksyon alèjik;
- Agrave asma ak/oswa lòt maladi respiratwa; epi
- Nan ka ki ra, li ka kontribye nan kondisyon ki menase lavi tankou maladi lejyonè oswa anpwazònman ak monoksid kabòn.
Prèske 1 sou 13 timoun ki gen laj lekòl gen asma, ki se prensipal kòz absans lekòl akòz maladi kwonik. Gen prèv sibstansyèl ki montre ekspozisyon anviwònman andedan kay la a alèrjèn (tankou akaryen pousyè, ensèk nuizib, ak mwazi) jwe yon wòl nan deklanche sentòm asma. Alèrjèn sa yo komen nan lekòl yo. Genyen prèv tou ki montre ekspozisyon a gaz dyezèl ki soti nan otobis lekòl yo ak lòt machin yo agrave asma ak alèji. Pwoblèm sa yo kapab:
- Afekte prezans, konfò ak pèfòmans elèv yo;
- Diminye pèfòmans pwofesè ak anplwaye yo;
- Akselere deteryorasyon an epi diminye efikasite enstalasyon fizik ak ekipman lekòl la;
- Ogmante posiblite pou fèmti lekòl oswa relokasyon moun ki ladan yo;
- Kreye tansyon nan relasyon ant administrasyon lekòl la, paran yo ak anplwaye yo;
- Kreye move piblisite;
- Enpakte konfyans nan kominote a; epi
- Kreye pwoblèm responsablite.
Pwoblèm lè andedan kay la ka sibtil epi yo pa toujou pwodui enpak fasil pou rekonèt sou sante, byennèt, oswa plant fizik la. Sentòm yo enkli tèt fè mal, fatig, souf kout, konjesyon sinis, tous, etènye, vètij, kè plen, ak iritasyon nan je, nen, gòj, ak po. Sentòm yo ka pa nesesèman akòz defisyans nan kalite lè a, men yo ka koze tou pa lòt faktè, tankou move ekleraj, estrès, bri ak plis ankò. Akòz divès sansibilite nan mitan moun ki nan lekòl la, pwoblèm IAQ yo ka afekte yon gwoup moun oswa yon sèl moun epi yo ka afekte chak moun nan diferan fason.
Moun ki ka patikilyèman vilnerab a efè kontaminan lè andedan kay la gen ladan yo, men yo pa limite a, moun ki gen:
- Asma, alèji, oswa sansiblite chimik;
- Maladi respiratwa;
- Sistèm iminitè ki febli (akòz radyasyon, chimyoterapi, oswa maladi); epi
- Lantiy kontak.
Gen sèten gwoup moun ki ka patikilyèman vilnerab a ekspozisyon a sèten polisyon oswa melanj polisyon. Pa egzanp, moun ki gen maladi kè ka plis afekte pa ekspozisyon a monoksid kabòn pase moun ki an sante. Moun ki ekspoze a nivo siyifikatif diyoksid azòt yo gen plis risk tou pou enfeksyon respiratwa.
Anplis de sa, kò timoun yo ki an devlopman ka pi vilnerab a ekspozisyon anviwònman an pase kò granmoun yo. Timoun yo respire plis lè, yo manje plis epi yo bwè plis likid an pwopòsyon ak pwa kò yo pase granmoun. Se poutèt sa, kalite lè a nan lekòl yo se yon gwo enkyetid. Bon antretyen lè andedan kay la se plis pase yon pwoblèm "kalite"; li gen ladan sekirite ak jesyon envestisman ou nan elèv yo, anplwaye yo ak enstalasyon yo.
Pou plis enfòmasyon, gadeKalite lè andedan kay la.
Referans
1. Wallace, Lance A., et al. Etid sou Metodoloji Evalyasyon Ekspozisyon Total (TEAM): Ekspozisyon pèsonèl, relasyon andedan kay la ak deyò, ak nivo souf konpoze òganik temèt nan New Jersey.Anviwònman Entènasyonal1986,12, 369-387.https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/0160412086900516
Soti nan https://www.epa.gov/iaq-schools/why-indoor-air-quality-important-schools
Dat piblikasyon: 15 septanm 2022